وظیفه پمپ ترمز چیست؟
سامانه ترمز از یکسری اجزای اصلی تشکیل شده است. مهم‌ترین اجزای آن هم پدال ترمز، بوستر مکشی ترمز یا تقویت‌کننده و پمپ ترمز است. ترتیب این موارد، باعث می‌شود تا توضیحاتی که باید بدهیم راحت‌تر بشود. وقتی راننده اراده می‌کند تا سرعت اتومبیل را کم کرده یا آن را متوقف کند، این کار را با فشردن پدال ترمز انجام می‌دهد. در حقیقت راننده یک نیروی مکانیکی با پاهایش ایجاد می‌کند. این فشار به پدال و سپس به بوستر وارد شده و بعد به پمپ ترمز منتقل می‌شود.
پمپ ترمز ۳ کار مهم را انجام می‌دهد؛ تبدیل نیروی مکانیکی به نیروی هیدرولیکی، تقویت این نیرو و در نهایت انتقال آن به چرخ‌ها. فشار اولیه وارد شده به پمپ ترمز، باعث می‌شود تا روغن داخل سیلندر اصلی آن توسط لوله و کانال خاصی به چرخ‌ها منتقل شود. همچنین قدرت این انتقال به واسطه این پمپ چند برابر هم می‌شود. این پمپ و مخزن ترمز، در محفظه موتور و نزدیکی پدال ترمز، روی بوستر قرار دارد. اگر روی کارکرد منظم و دقیق و سرویس منظم پمپ ترمز نظارت داشته باشید، نتیجه‌اش بالا رفتن عمر مفید لنت ترمزهای شما خواهد بود.
انواع پمپ ترمز
پمپ ترمز به دو صورت تک مداره و دو مداره موجود است.
- پمپ ترمز تک مداره: این مدل دارای یک سیلندر است که فشار روغن به چرخ انتقال می‌یابد.
- پمپ ترمز دو مداره: این مدل دارای دو سیلندر است که فشار ناشی از روغن به ۴ چرخ منتقل می‌شود.
مقایسه پمپ‌های تک مداره و دو مداره
در اغلب خودروهای امروزی از سیستم‌های دو مداره استفاده می‌گردد و سیستم تک مداره تقریبا منسوخ شده است. هزینه ساخت و تهیه سیستم‌های تک مداره پایین بوده و برای سازندگان ارزان تمام می‌شود. این موضوع برای خریداران نیز صدق می‌کند. اما موضوعی که باعث منسوخ شدن آن‌ها شده است، بحث امنیت در خودروهای جدید است.
در سال‌های اخیر نظریه ساخت خودروهای با کیفیت و امنیت بالا قوت گرفته و اغلب سازندگان در صدد ساخت خودروهایی با امنیت بالا هستند. یکی از موضوعات قابل بحث در اینباره، ترمزها بودند که با تولید سیستم‌های ترمز دومداره، این مشکل تا حدی برطرف شد.
در سیستم‌های تک مداره تنها از یک سیلندر تک مداری استفاده می‌شد. در سیستم‌های تک مداره فشار هیدرولیک از یک منبع برای انتقال فشار استفاده می‌شود. این موضوعی زمانی خود را نشان می‌دهد که در یکی از مسیرهای مدار، نشتی به وجود آید. در این شرایط فشار هیدرولیک در همه چرخ‌ها کم شده و کاهش می‌یابد.
اما در سیستم‌های دو مداره علارقم وجود مشکل در مدارها، حداقل یکی از آن‌ها به کار خود ادامه داده و وظیفه خود را انجام می‌دهد. بنابراین این سیستم ایمن‌تر بوده و بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در اغلب خودروهای لوکس و گران قیمت از سیستم مثلثی استفاده می‌شود. در صورت مشکل در سیستم ترمز آن‌ها، حداقل در یکی از چرخ‌های جلو یا عقب و در چرخ‌های مدار از دور خارج شده، نیروی هیدرولیک وارد شده و خودرو به راحتی متوقف می‌گردد. این سیستم به مراتب از سیستم‌های دو مداره یا تک مداره ایمن‌تر است.
علائم خرابی پمپ ترمز
- عدم وجود تعادل در حین ترمزگیری
اولین نشانه ای که هنگام خرابی پمپ ترمز احساس می‌شود، عدم وجود تعادل در حین ترمزگیری است. زمانی که پمپ ترمز دچار مشکل شده باشد، نمی‌تواند به موقع و به مقدار کافی روغن را پمپ کند. در نتیجه هنگامی که ترمز می‌گیرید، خودرو به سمت چپ و یا راست کشیده می‌شود و تعادل ندارد.
البته این ایراد دلایل دیگری نیز می‌تواند داشته باشد. به عنوان مثال با تمام شدن لنت ترمز، در زمان فشردن پدال دقیقا همین مشکل را خواهید داشت. یا به عنوان مثال زمانی که چرخ های خودرو بالانس نباشند نیز دوباره همین اتفاق تکرار می‌شود.
اما همانطور که اشاره کردیم، خرابی پمپ ترمز هم می‌تواند در این موضوع دخیل باشد و تعادل خودرو را دچار مشکل کند.
- تغییر موقعیت پدال در حین عملکرد
بعد از فشردن پدال ترمز، به سیلندر اصلی یک فشار وارد می‌شود و روغن به سمت لوله ها جریان پیدا می‌کند. به این معنا که فشار پشت روغن ترمز از همین پمپ تامین می‌شود و به وسیله آن، وارد لوله ها می‌شود.
حالا تصور کنید که این قطعه دیگر کار نمی‌کند و به اصطلاح سیستم دچار خرابی پمپ ترمز شده. طبیعتا در چنین موقعیتی پدال باید کورس بیشتری را طی کند تا فشار توسط پمپ روغن تامین شود.
این شرایط در زمانی اتفاق می‌افتد که پمپ ترمز تنها دچار ضعف شده باشد. اگر این قطعه به طور کامل از کار بیفتد، در حقیقت هیچ نیرویی آزاد نمی‌شود و در نتیجه ترمز عمل نمی‌کند.
هر گاه در حین رانندگی با تغییر موقعیت پدال مواجه شدید و یا احساس کردید که دیگر آن عملکرد قبلی را ندارد، حتما یک بازبینی از سیستم ترمز خود داشته باشید، تا بتوانید از حوادث پر مخاطره جلوگیری کنید.
- عدم عملکرد ترمز
این اتفاق معمولا در زمانی که مشکل جدی تر باشد اتفاق می‌افتد. با از کار افتادن پمپ ترمز، دیگر روغن نیرویی برای فشار به پیستون بزرگ ندارد به همین دلیل، ماشین قادر به توقف نیست.
البته لازم به ذکر است که این اتفاق همیشه نمی‌افتد و معمولا هر از چند گاهی سیستم ترمز را از کار می‌اندازد. اگر راننده ماهری باشید، خیلی از این اتفاقات را می‌توانید قبل از به وقوع پیوستن احساس کنید و از بروز آن ها پیشگیری کنید.
توصیه می‌شود که بسته به مدل خودرو، حتما بازدید های دوره ای مربوط به آن را انجام دهید، تا از خرابی ناگهانی قطعات آن پیشگیری کنید.
تعمیر یا تعویض پمپ ترمز خودرو
زمانی‌که قطعه ای از خودرو معیوب می گردد، سوال اساسی و همیشگی مالک خودرو این است که آیا باید این قطعه تعمیر شود یا تعویض گردد؟ پاسخ به این سوال برای هر قطعه خودرو با توجه به شرایط آن متفاوت است.
برای تصمیم‌گیری در خصوص تعویض یا تعمیر یک قطعه، باید به دو نکته توجه کرد:
1- میزان اهمیت و حساسیت این قطعه در خودرو به چه میزان است؟
بعضی از قطعات خودرو، به سبب این‌که امنیت خودرو و سرنشینان آن‌را در برابر تصادفات و آسیب های بیرونی تأمین می‌کنند، باید با حساسیت بیشتری در رابطه با تعمیر یا تعویض آن‌ها صحبت کرد. قطعه پمپ ترمز در این مقوله جای می‌گیرد. قطعه پمپ ترمز بخشی اساسی از سیستم ترمز خودروی ما محسوب می‌گردد. سیستم ترمز مهم ترین بخش یک خودرو است و شرکت های خودروسازی در طی سالیان گذشته در سراسر جهان، همواره در پی ارتقاء و بهبود سیستم ترمز خودرو بوده‌اند.
2- هزینه تعمیر و تعویض قطعه معیوب با قطعه سالم به چه میزان است و چقدر تفاوت دارد؟
قیمت بعضی از قطعات خودرو مثل سرسیلندر بالاست و مسلماً هزینه تعویض این قطعه با تعمیر آن بسیار اختلاف دارد و ترجیح مالک خودرو در وهله‌ی اول، تعمیر این نوع از قطعات است. اما قیمت تعمیر و تعویض برخی از قطعات مثل پمپ ترمز خودرو، اختلاف چندانی ندارد و از طرفی هم قیمت قطعه نو آن در اکثر خودروهای موجود در بازار ایران بالا نیست؛ پس منطقی است که ترجیح اول مالک خودرو، تعویض پمپ ترمز باشد نه تعمیر آن.
پس اگر بخواهیم به‌طورخلاصه اشاره کنیم، توصیه می گردد که ترجیح بر تعویض پمپ ترمز معیوب با پمپ ترمز نو باشد و از تعمیر آن چشم‌پوشی کنید. برای این امر و با توجه به اهمیت و حساسیت بالای این قطعه در خودرو و ضروری بودن اصالت و کیفیت آن، شما عزیزان می توانید با مراجعه به سایت دیجی رفان نسبت به خرید پمپ خودروی مورد نظرخود اقدام کنید. هم اکنون این امکان فراهم گردیده تا از طریق لینک این محصول را (مخصوص خودروی پژو 405) دریافت کنید.