کاربرد دلکو چیست؟
خلاصهترین توضیحی که میتوان در مورد کارکرد دلکو ارائه داد این است که دلکو توزیعکننده برق بین شمعها در سیستم جرقهزنی محسوب میشود. به همین دلیل در زبان انگلیسی distributor یا توزیع کننده و تقسیمگر نامیده میشود. برق حدود ۱۲ ولتی باتری و دینام، در قطعه کوئل، افزایش ولتاژی به اندازه چندین هزار برابر پیدا میکند تا راهی شمعها برای احتراق داخل موتور شود. اما این برق باید میان شمعها به طور منظم و یکسان توزیع شود. اینجاست که نقش دلکو در سیستم جرقهزنی شروع میشود.
نکته مهم این است که قرار نیست جرقه و احتراق همزمان در همه سیلندرهای موتور اتفاق بیفتد، بلکه این اتفاق دارای ریتمی مشخص از نظر زمانبندی است. دلکو قطعهای است که با قطع و وصل کردن برق، آن را به طور منظم و با همان ریتم مشخص به شمعها میرساند تا جرقه برای احتراق در زمان درست زده شود. درضمن نام دلکو هم از شرکتی گرفته شده که برای اولین بار این قطعه را ساخت؛ شرکتی به نام Dayton Engineering Laboratories Co که با استفاده از حروف اول کلمات نام این شرکت به اختصار delco نامیده میشود.
وظیفه ی دلکو در سیستم جرقه زنی خودرو
اساس فعالیت موتور خودرو بر اساس موتور چهار زمانه می باشد. به عبارتی دیگر در هر سیلندر موتور خودرو چرخه ی چهار مرحله ای اعم از مکش، تراکم، انفجار و تخلیه صورت می گیرد. در طول کارکرد موتور چهار زمانه، یک مرتبه پیستون در راستای سیلندر به سمت بالا و پایین حرکت می کند. سپس سبب حرکت میل لنگ خودرو می گردد.
در چرخه ی چهار مرحله ای موتور زمان بندی حائز اهمیت است. در واقع این چرخه می بایست در هر یک از سیلندر های موتور در زمان معینی صورت بگیرد تا میل لنگ بچرخد و تناوب حرکت میان قطعات حفظ گردد.
نحوه عملکرد دلکو به چه شکل است؟
برای آگاهی دقیق از عملکرد این قطعه باید ابتدا با نحوه کار موتور آشنا شویم. امروزه اغلب موتورهای درونسوز ۴ زمانه هستند؛ یعنی فرآیند تولید قدرت در این موتورها در چهار مرحله انجام میگیرد که به شرح زیر است:
- مرحله اول: مکش یا تنفس که در آن مخلوط سوخت و هوا وارد سیلندر میشود
- مرحله دوم: که به آن تراکم گفته میشود با حرکت پیستون به سمت بالا در درون سیلندر مخلوط سوخت و هوا فشرده میشود
- مرحله سوم: پس از آن که مخلوط مورد نظر به شرایط ایدهآل برای سوختن رسید، شمعها جرقه زده و احتراق صورت میگیرد
- مرحله آخر: این مرحله تخلیه نام دارد و دود ناشی از احتراق از سیلندر خارج میشود
در طی این چهار مرحله و یک سیکل کاری در سیلندر، پیستون بالا و پایین رفته و به وسیله شاتون، حرکت دورانی میل لنگ را به وجود میآورد. سپس میل لنگ نیروی تولید شده را به جعبه دنده و تسمه تایم منتقل میکند. تسمه تایم نیز حرکت میل بادامک را کنترل میکند. میل بادامک یا میل سوپاپ مراحل مکش و تخلیه را در سیلندر مدیریت میکند و این روند به صورت متناوب در سیلندرهای کنار هم صورت میگیرد؛ یعنی اگر مثلاً سیلندر شماره یک در حالت تراکم قرار دارد، سیلندر شماره ۲ در مرحله تخلیه بوده و به این ترتیب، عمل جرقه زدن به طور متناوب انجام میشود.
تنظیم زمانی این احوالات توسط دلکو صورت میگیرد که کاملاً به باز و بسته شدن سوپاپها وابسته است. دلکو به کمک میل سوپاپ که گاهی به آن میل دلکو نیز گفته میشود، این زمانبندی را تنظیم میکند و در واقع مثل یک کلید قطع و وصل برق است. فرمان این قطع و وصل توسط میل دلکو داده میشود و همانطور که متوجه شدید چرخش میل دلکو تحت تاثیر حرکت دورانی میل لنگ بوده که حرکت خود این قطعه نیز به حرکت عمودی پیستون و شاتون بستگی دارد. لازم به ذکر است در موتورهای چهار زمانه بعد از هر دو دور حرکت میل لنگ، میل دلکو یک دور میچرخد.
دلکو از چه قطعاتی تشکیل شده است؟
اگر بخواهیم دقیقتر پاسخ بدهیم که دلکو چیست؟ بایستی نگاهی به اجزای سازنده آن داشته باشیم. Distributor برای تنظیم جریان برق ورودی به شمعها از یک مدار الکترونیکی پیچیده ساخته شده است. این مدار شامل خازن، پلاتین، چکش برق، صفحه Distributor ، فنر، زغال و اجزای دیگر است.
علت حذف دلکو از سیستم احتراق خودرو
به موجب اختلالات متعددی که دلکو در کارکرد موتور خودرو ایجاد می کند، کاربرد این قطعه در خودرو های انژکتوری حذف شده است. برای نخستین بار شرکتی به نام فورد دلکو را در سیستم جرقه زنی خودرو حذف نمود. سپس سنسور هایی را طراحی کرد که اطلاعات میل لنگ و پیستون را به کامپیوتر خودرو منتقل کنند.
کامپیوتر “ECU” بر اساس موقعیت پیستون و میل لنگ فرمان جرقه زنی و انتقال جریان برق را به کوئل های خودرو صادر می سازد.
دلکو چگونه تنظیم می شود؟
تنظیم نبودن دلکو در سیستم جرقه زنی خودرو باعث لرزش موتور خودرو می شود. شما می توانید موقعیت دلکو را بدون مراجعه به مکانیک تنظیم کنید.
برای این منظور در موقعیتی که موتور خودرو کار می کند، پیچ نگهدارنده دلکو را کمی باز کنید تا دلکو بتواند بچرخد.
دلکو را به یک طرف بچرخانید تا دور موتور افزایش یابد و کارکرد راحت موتور فراهم شود. در طی این فرآیند حالت آوانس شکل می گیرد و موتور خودرو شروع به ریپ زدن می کند.
پس از ریپ زدن موتور، دلکو را بر خلاف جهت اصلی بچرخانید و روند چرخش را ادامه دهید تا ریپ موتور متوقف شود.
بعد از اینکه ریپ زدن موتور تمام شد، گازهای خروجی نیز در حالت صاف شدن قرار می گیرند. این عملکرد نشان می دهد که دلکو در موقعیت مناسبی قرار گرفته است.
سپس برای اطمینان از وضعیت اولیه موتور، قبل از بستن پیچ نگهدارنده دلکو، کمی به پدال گاز فشار دهید تا دور موتور افزایش یابد. اگر موتور خودرو دوباره لرزید، باید دلکو را دوباره بچرخانید و در نهایت پیچ نگهدارنده را سفت کنید.
علائم خرابی دلکو
هنگامی که یک موتور روشن میشود، ولتاژ زیادی را تولید میکند و این ولتاژ وارد کویلهای احتراق میشود. برای وسایل نقلیه قدیمی که دارای دلکو هستند، این برق به یک الکترود از روتور توزیع کننده ارسال میشود. به طور کلی، دلکو بخشی جدایی ناپذیری از سیستم احتراق است، بنابراین هر گونه مشکل در آن میتواند بر روی ماشین شما تاثیر بگذارد.
از آنجا که روتور دلکو و درپوش آن یک محیط خشن قرار دارند، به همین دلیل ممکن است در طول زمان دچار فرسودگی یا مشکل شوند. بنابراین، مهم است که صاحبان خودرو در مورد علائم مربوط به خرابی دلکو اطلاعات کافی داشته باشند. برای آشنایی بیشتر با علائم خرابی دلکو و نحوه تعویض آن، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
۱. لرزش غیرعادی
یکی از رایجترین علائم خرابی دلکو و علامتی که نشان میدهد درپوش دلکو و روتور خودروی شما نیاز به توجه فوری دارد، تکانهای غیرعادی خودرو در زمان حرکت است. این مشکل ابتدا با یک لرزش خفیف شروع میشود و در نهایت منجر به لرزش غیر قابل توضیحی میشود که میتواند در سرتاسر وسیله نقلیه احساس شود. این تکان شدید نشان میدهد که سرپوش دلکو و روتور به درستی کار نمیکنند.
- استارت نخوردن ماشین
زمانیکه دلکو دچار آسیب شده باشد یا به خوبی کار نکند، موتور نمیتواند جرقه را از طریق سیم احتراق مورد نیاز برای حرکت سیلندرها ارسال کند. در نتیجه، این موضوع منجر به استارت نخوردن ماشین شما میشود؛ بنابراین یکی دیگر از علائم خرابی دلکو استارت نخوردن ماشین است.
۳. صدای غیرمعمول موتور
یکی دیگر از علائم خرابی دلکو صدای غیرمعمول موتور است. در صورت خرابی دلکو، از خودروی شما صداهای عجیب و جیغ مانندی به گوش خواهد رسید. به این دلیل که سیلندرهای وسیله نقلیه سعی دارند حرکت کنند، اما عملکرد آنها با مشکل مواجه شده است. تجمع آلودگی داخل درپوش دلکو باعث ایجاد صدای جیر جیر در موتور خودرو شده و اگر با پاک کردن درپوش همچنان صدای ناخوشایندی به گوش میرسید، باید دلکو به طور کلی تعویض شود.
۴. اشکال در چرخش موتور
معمولاً، موتور در حالتی که سرد است، خیلی سخت به کار میافتد. در صورت خاموش شدن موتور و روشن نشدن مجدد آن، به احتمال زیاد مشکلی وجود دارد. با چرخاندن سوئیچ ماشین، باتری خودرو انرژی الکتریکی را به شمعها منتقل میکند و جرقه حاصل از این انتقال، احتراق مورد نیاز را فراهم میکند. انرژی ایجاد شده از این احتراق باعث چرخش میل لنگ شده و خودرو را به حرکت میاندازد.
چنانچه میل لنگ حرکت نکند، موتور عملکردی ندارد. این مشکل به دلیل خرابی دلکو بوجود میآید و یکی از علائم خرابی دلکو به شمار میآید. در اغلب موارد، آسیب درپوش دلکو باعث بروز این امر میشود. در صورت سالم بودن درپوش، ممکن است مشکل از میل لنگ یا تسمه تایم باشد.
۵. خروج دود تیره از اگزوز
مورد دیگر از علائم خرابی دلکو خروج دود تیره از اگزوز خودرو است. در صورت خراب بودن دلکو و احتراق ناقص، دودی که از اگزوز بیرون میآید، به رنگ تیره خواهد بود.
۶. روشن شدن چراغ چک
چراغ چک خودرو به دلایل مختلفی روشن میشود. اما یکی از این دلایل میتواند خرابی دلکو باشد که در کنار دیگر علائم خرابی دلکو نشان میدهد دلکو باید تعویض شود.
دلکو را از کجا تهیه کنیم؟
جهت تهیه دلکو می توانید از طریق لینک نسبت به خرید آن اقدام کنید. شما کافیست تا تنها با کلیک بر روی لینک فوق و ادامه فرآیند خرید در کوتاه ترین زمان ممکن این قطعه از خودرو را تهیه و آن را درب منزل دریافت کنید.